Chorwacja i Czarnogóra - warunki pogodowe

 

Informacje ogólne:

Warunki pogodowe na Adriatyku wynikają z układu wysokiego i niskiego ciśnienia nad centralną i południową Europą. Dodatkowy wpływ na pogodę Adriatyku ma położenie jego północnych wybrzeży u stóp Alp. Powoduje to specyficzne różnice warunków pogodowych między północną i południową częścią wybrzeża Chorwacji.

WAŻNE: informacje dotyczące ogólnego schematu pogodowego i charakterystycznych wiatrów  w Chorwacji, odnoszą się w dużej mierze również do leżącej bardziej na południe Czarnogóry.

 

Najlepszy termin do żeglowania:

Maj - październik (szczyt sezonu: lipiec - sierpień).

Klasyczny schemat pogodowy w Chorwacji wygląda następująco:

Zbliżające się z zachodu układy niżowe przynoszą wiatr z kierunków południowych - jugo, a wraz z nim ciepłe i wilgotne powietrze, często także duże zachmurzenie i deszcz.

Idące za niżami układy wysokiego ciśnienia, rozbudowujące się i przesuwające na wschód, powodują następnie zmianę kierunku wiatru na N i NE (bora), przynosząc jednocześnie chłodne i suche powietrze. Wiejąca bora powoduje również zmniejszenie zachmurzenia, po czym następuje poprawa pogody, z czystym niebem i umiarkowanymi wiatrami z kierunków od SE do NW (maestral). Taki układ stabilizuje pogodę na Adriatyku aż do przejścia kolejnego układu niżowego.

Częstotliwość zmian pogody w ramach przedstawionego ogólnego schematu jest mniejsza w miesiącach letnich - wtedy dominuje pogoda wyżowa z umiarkowanymi wiatrami maestral.

W miesiącach zimowych częstotliwość napływania głębokich niżów przynoszących pogorszenie pogody i silne wiatry jest dużo wyższa.

Bora, jugo i maestral to najbardziej charakterystyczne wiatry w Chorwacji. Znajomość ich genezy pozwala zrozumieć aktualne i zbliżające się warunki pogodowe na Adriatyku, a tym samym uniknąć potencjalnych niebezpieczeństw podczas czarteru jachtu.

W miesiącach letnich, różnice pogody między północnym i południowym wybrzeżem Chorwacji są mniejsze. W zimie, północne wybrzeże (np. w pobliżu Triestu) jest zdecydowanie bardziej narażone na bardzo silne wiatry (‘ciemna bura”), a nawet opady śniegu. W tym samym czasie południowe rejony (np. Hvar, Vis, Korčula) mogą cieszyć się przyjemną, umiarkowaną pogodą.

Szkwały:

Silne szkwały to obok bory potencjalnie najbardziej niebezpieczny element pogody w Chorwacji. Ten typ wiatru jest charakterystyczny prawie wyłącznie dla miesięcy letnich, a ich częstotliwość rośnie szczególnie pod koniec lata. Najbardziej narażone na nie jest północne wybrzeże.

Szkwały mogą osiągnąć błyskawicznie siłę ponad 40 w i mają charakter termalny. Kształtują się nad otwartym morzem i z wielką prędkością „spadają” z kierunków zachodnich, najczęściej późnym popołudniem lub wieczorem.

Na szczęście silne szkwały z reguły nie trwają długo – rzadko dłużej niż pół godziny.

Potencjalnym ostrzeżeniem przed nagłymi szkwałami mogą być: wzrost wilgotności, ciepłe noce i stopniowe zamglenie horyzontu. Często silny szkwał poprzedza krótkotrwały, silny wiatr od strony lądu, po którym następuje cisza.

Temperatura wody:

Miesiące letnie: ok. 24°C – 26°C (wzdłuż całego wybrzeża)

Miesiące zimowe: ok. 17-18°C północne wybrzeże; ok. 22°C południowe wybrzeże

Pływy:

Pływy na Adriatyku mają charakter mieszany – podczas pełni i nowiu występują 2 razy dziennie, podczas pierwszej i ostatniej kwadry - raz na dobę. Ich wartości są stosunkowo niskie i nie mają większego wpływu na nawigację w tym rejonie.

Skok pływu jest wyższy na północnym wybrzeżu, gdzie może osiągnąć wysokość ok. 1 m.

Na południowym wybrzeżu skok pływu rzadko osiąga 40 cm.

Silny południowy wiatr jugo może wzmocnić wysokość pływu, podczas gdy bora wpływa na jego zmniejszenie.

Prądy:

Prądy na Adriatyku z reguły nie są silne i podobnie jak pływy nie powodują istotnych nawigacyjnych zagrożeń.

Jedynie w wąskich kanałach między wyspami, mogą osiągnąć znaczną prędkość dochodzącą nawet do 4w.

Falowanie:

Wysokość falowania na adriatyckim wybrzeżu Chorwacji nie osiąga rozmiarów oceanicznych. Nie powinno to nas jednak zmylić. Stan morza niekiedy jest wystarczająco wysoki, by poważnie utrudnić żeglugę, szczególnie małych jachtów.

Wyższą i dłuższą falę przynosi jugo – najwyższa odnotowana wysokość to prawie 11 metrów (średnio ok. 3-5 m), średnia długość 100 m.

Bora przynosi falę krótką (ok. 50 m) i niższą od fali jugo, ale właśnie z tego powodu jest zdecydowanie bardziej niebezpieczna dla jachtów.

Przy stałym i silnym wietrze należy szczególnie uważać na zafalowanie w wąskich przejściach, gdzie jest ono dodatkowo zaburzone w wyniku martwej fali odbitej od brzegów.

Łagodniejszy maestral również potrafi wygenerować dość duże falowanie, szczególnie w południowej części wybrzeża. Fale mogą tam osiągnąć wysokość nawet 4 m.