Karaiby - warunki pogodowe

Informacje ogólne:

Archipelag Wysp Karaibskich rozciąga się szerokim łukiem o długości ponad 4700 km, od Kuby aż po niewielką Arubę w pobliżu Wenezueli.

Karaiby położone są między 12º i 24º szerokości geograficznej północnej, a więc w strefie wiatrów pasatowych. Klimat jest tropikalny, z wysokimi temperaturami średnimi i stosunkowo dużą wilgotnością powietrza.

Na Karaibach występują 2 pory roku: sucha i deszczowa, ale różnice między nimi nie zawsze są wyraźnie odczuwalne.

W porze suchej (luty - czerwiec) dominuje słoneczna pogoda, przeplatana przejściowymi, krótkimi opadami deszczu.

W porze deszczowej (lipiec - styczeń) nadal można spodziewać się długich okresów słonecznej pogody, ale opady deszczu są częstsze i trwają dłużej. Niektóre miesiące pory deszczowej niosą ze sobą również zagrożenie huraganami (szczegóły poniżej), o czym należy pamiętać planując czarter jachtu w tych rejonach.

Różnice temperatur między porą suchą i deszczową są niewielkie. Średnie temperatury przez cały rok oscylują między 25º-29ºC.

Najlepszy termin do żeglowania:

Listopad - czerwiec (szczyt sezonu: grudzień - luty)

Warunki pogodowe i zagrożenia:

Uwagi ogólne:

Karaiby znajdują się w strefie wiatrów pasatowych północnej półkuli, dominują więc stałe, silne wiatry z kierunków od NE do SE, o sile 10 - 25 węzłów. Cisze są zjawiskiem bardzo rzadkim.

Wiatry pasatowe osiągają największą siłę w pobliżu północnych krańców wysp.

Częstym zjawiskiem o każdej porze roku są nadchodzące z kierunków wschodnich przelotne opady deszczu (niekiedy gwałtowne), którym mogą towarzyszyć bardzo silne szkwały o prędkości wiatru dochodzącej do ponad 40 węzłów.

Zbliżające się szkwały są na szczęście łatwo rozpoznawalne z dużej odległości, co pozwala w porę przygotować jacht na ich nadejście (refowanie).

Poważniejszym problemem natomiast mogą być sporadycznie pojawiające się fronty chłodne przynoszące wiatry i falę z kierunków zachodnich. W tej sytuacji bezpieczne kotwicowiska, które w większości znajdują się właśnie po zachodniej stronie wysp, mogą nie dawać komfortowego schronienia.

Specyfika miesięcy zimowych:

W ciągu miesięcy zimowych wzrasta prawdopodobieństwo silnego zafalowania z kierunków N i NW, wywołanego przez sztormowe wiatry na północ od Karaibów. Falowanie to utrudnia lub niekiedy uniemożliwia bezpieczne kotwiczenie w zatokach na północnym i zachodnim wybrzeżu wysp.

W takich warunkach należy być przygotowanym na opuszczenie nieosłoniętej zatoki nawet w środku nocy!

Dla miesięcy zimowych charakterystyczny jest również rozbudowany układ wysokiego ciśnienia na północny-wschód od Karaibów, wzmacniający północno-wschodnie wiatry pasatowe do 25-30 węzłów. Ponieważ występują one głównie w grudniu i styczniu, określane są przez lokalnych żeglarzy jako "Christmas winds".

Często po "Christmas winds" nadchodzą chłodne fronty przynoszące silne wiatry z NW.

Nadejście frontów chłodnych poprzedza prawie bezwietrzna, słoneczna pogoda.

Sezon huraganów:

Zagrożenie huraganami obejmuje miesiące czerwiec - październik. Teoretycznie jednak huragany mogą się pojawiać od maja do grudnia.

Każdy z huraganów otrzymuje obecnie swoją indywidualną nazwę, której używa się w informacjach meteorologicznych na dany akwen.

Najmniejsze prawdopodobieństwo pojawienia się huraganu ma miejsce w czerwcu, lipcu i październiku - średnio 1 huragan na 3 lata.

Największe prawdopodobieństwo pojawienia się huraganu występuje w sierpniu i wrześniu - średnio 5 huraganów na rok.

Większość tras huraganów przechodzi na północ od Wysp Nawietrznych (Windward Islands) omijając na szczęście najbardziej atrakcyjne z żeglarskiego punktu widzenia rejony. Należy jednak pamiętać że trasy przemieszczania się huraganu nigdy nie są w 100% przewidywalne!

Ostrzeżenia przed huraganami i prognozy pogody:

Jeżeli żeglujemy po Karaibach w okresie zagrożenia huraganami, kluczowe znaczenie ma bieżące sprawdzanie prognoz pogody.

Można je otrzymać drogą radiową (wykaz stacji i godzin nadawania możemy otrzymać w firmie czarterowej przy odbiorze jachtu) lub korzystając z prognoz dostępnych w Internecie.

Poniżej podajemy słowniczek charakterystycznych terminów, które można usłyszeć podczas radiowych prognoz pogody. Ich znajomość pozwoli nam prawidłowo odczytać zbliżające się warunki pogodowe:

• Intertropical convergence zone affecting the area - możliwość pojawienia się deszczowych chmur i silnych szkwałów.
• Tropical disturbance, tropical wave, upper level trough - słabo ukształtowane układy niżowe, którym towarzyszą deszczowe chmury i szkwały o różnej sile i różnej częstotliwości występowania.
• Tropical depression - dobrze ukształtowany układ niskiego ciśnienia z wiatrami do 35 węzłów. Taka depresja może przynieść w szybkim czasie trudne warunki, ale niekiedy ulega rozproszeniu zanim dotrze w rejon Karaibów.
• Tropical storm - w pełni ukształtowany układ niskiego ciśnienia z wiatrami o sile 35-63 węzłów. Sztorm tropikalny to ostatnie stadium pogłębiającego się układu niżowego przekształcającego się w huragan.
• Hurricane - cyklon zwrotnikowy z wiatrami powyżej 64 węzłów (często 100 i więcej węzłów) i gwałtownymi opadami deszczu. Unikanie żeglowania w takich warunkach jest już nie tylko naszym wyborem, ale absolutną koniecznością mogącą zadecydować o przetrwaniu załogi i jachtu.

 

Gdzie się schronić?

Wiatry towarzyszące nadchodzącemu huraganowi mogą nadejść z każdego kierunku, dlatego kluczowe znaczenie ma zejście mu z drogi lub schronienie się w jednej z bezpiecznych i dobrze osłoniętych zatok nazywanych "hurricane holes".

Te świetnie osłonięte zatoki mogą być wykorzystane w przypadku każdego poważnego załamania pogody na Karaibach.

Najbezpieczniejszymi "hurricane holes" są:

• Cohe du Lamentin (Martynika, zachodnie wybrzeże),
• Trois Ilets (Martynika, zachodnie wybrzeże),
• Cul de Sac Marin (Martynika, południowe wybrzeże),
• Rodney Bay (St. Lucia, północno-zachodnie wybrzeże),
• Marigot Bay (St. Lucia, zachodnie wybrzeże),
• Tyrrel Bay (Carriacou, południowo-zachodnie wybrzeże),
• Port Egmont (Grenada, południowe wybrzeże)

Zabezpieczenie jachtu na wypadek huraganu:

Najlepszym rozwiązaniem jest wpłynięcie dziobem maksymalnie blisko "miękkiego" brzegu (np. mangrowego) i przywiązanie jachtu do najbardziej solidnych drzew, wszystkimi mocnymi linami które mamy do dyspozycji. Dodatkowo z rufy rzucamy 2 kotwice. Zamykamy wszystkie zawory, demontujemy żagle, owiewki i elementy ruchome na pokładzie. Tak zabezpieczony jacht opuszczamy i szukamy schronienia na lądzie.

Pływy:

Skoki pływów osiągają wartość od 0,3m do wyjątkowo 1m i nie mają dużego wpływu na nawigację w tym rejonie.

Falowanie:

Falowanie na akwenie Karaibów jest generalnie umiarkowane w przypadku klasycznej "pasatowej" pogody i wiatrów NE.

Należy jednak pamiętać o następujących czynnikach:

• Silne zafalowanie dochodzące do 4-5 metrów mogą przynieść wiatry z kierunków N, NW i W.
• Bardzo wzburzone morze napotkamy w kanałach między wyspami. Najbardziej charakterystycznym przykładem jest wymagający żeglarsko obszar między wyspami St. Lucia i St. Vincent.